Zamki, dwory i pałace

ZAMKI, DWORY I PAŁACE NA SĄDECCZYŻNIE

Do dzisiejszych czasów na terenie Sądeczyzny nie przetrwało zbyt wiele zabytków tego typu. Ciekawsze z nich to zapewne: ruiny zamku w Rytrze (przełom XIII i XIV w.), resztki fortyfikacji z XVI w., jedna z niewielu na świecie beluarda (w XVI wieku w fortyfikacjach o narysie bastionowym, niewielki, mało rozwinięty bastion), która jest elementem nieukończonej twierdzy - jednej z pierwszych w Polsce warowni o nowożytnej fortyfikacji obronnej. Dwór z XIX w. i ruiny zamku rodu Rożenów, Dwór Starostów (przełom XVIII i XIX w.) i kordegarda w Muszynie, zespół pałacowo – parkowy w Nawojowej (założony przez ród Stadnickich), Baszta Kowalska oraz fragment murów obronnych w Nowym Sączu. Ciekawostką są również dwory i pałace w Wielogłowach, Dąbrowie, Zbyszycach, Tęgoborzy, Lipnicy Wielkiej, Chełmcu, Łosinie Dolnej, Niecwi, Marcinkowicach i Witowicach Dolnych. W większości obiekty te są w rękach prywatnych i niestety nie są udostępniane do zwiedzania, ale na pewno warto je zobaczyć chociażby z zewnątrz.

ZAMEK LUBOWNIAŃSKI (Hrad Ľubovňa) na Słowacji to wielka majestatyczna twierdza renesansowa, która wznosi się nad doliną rzeki Poprad. Powstał on na początku XIV w., a w dzieje zamku wpisali się przedstawiciele wielkich szlacheckich rodów węgierskich (Omodejowie, Drugethowie) oraz polskich (Kmitowie, Lubomirscy, Zamojscy). Ponad 350 lat był siedzibą polskich starostów zastawionej części Spisza. Zamek zaszczycili odwiedzinami królowie węgierscy (Maria, Zygmund Luksemburski) i polscy (Władysław Jagiełło, Jan Olbracht, Jan Kazimierz, Jan Sobieski). W latach 1655-1661 na Zamku Lubowniańskim były ukryte polskie klejnoty koronacyjne. Najcenniejszym obiektem twierdzy jest główna wieża, po remoncie udostępniona zwiedzającym w 2003 r. W barokowym pałacu pokazane są meble z epoki, a w wysokim bastionie wystawa poświęcona Zamojskim. Pod zamkiem znajduje się Muzeum Architektury Ludowej - Skansen Lubowniański, który ukazuje życie dawnej wsi.